Interview oorspronkelijk gepubliceerd op NEMO Kennislink, 12 februari 2021. Door: Leon Heuts.
Nederland lijkt uiteen te vallen in groepen die elkaar uitmaken voor ‘wappie’ dan wel ‘fascist’. Wat kunnen we daaraan doen? NEMO Kennislink sprak politiek filosoof Ivana Ivkovic over het wantrouwen dat in onze samenleving is geslopen, en hoe we eruit kunnen komen. “We moeten de discussie voeren waarom mensen zich zo machteloos voelen.”
De rellen die in diverse steden in Nederland uitbraken vlak na de invoering van de avondklok, staan bij iedereen nog helder op het netvlies. Deze uitbraak van geweld laat zien dat ook in Nederland niet iedereen achter het coronabeleid van het inmiddels demissionaire kabinet staat. Onder deze groep heerst een groot wantrouwen in instituties, zoals de media en de overheid. Wat kan de overheid doen – en vooral ook: wat niet?
NEMO Kennislink sprak erover met politiek filosoof Ivana Ivkovic. zij was onder meer verbonden aan Tilburg University en visiting scholar bij The New School of Social Research in New York. Met haar bureau No Wishful Thinking wordt ze regelmatig gevraagd voor bestuursvraagstukken en beleidsadvies.
Ik zag tijdens de rellen een video van een vrouw in Eindhoven die journalisten uitmaakt voor verraders. Want die vertellen ‘alleen maar het verhaal van de overheid’. Het tekent het sentiment bij een groep Nederlanders: we kunnen instituties niet vertrouwen. Media, overheid of wetenschap: het is één grote onbetrouwbare bende, die ons voorliegt. Het gevolg: een legitimatie van woede, verzet en rellen. Hoe zie jij dat?
“Er is een kloof ontstaan tussen de overheid en een deel van de bevolking. Die kloof loopt dwars door de samenleving, want er zijn ook veel mensen die woedend reageren op de protesten, en met name op de rellen. Als het zo ontploft, dan ga je vrezen dat we in twee kampen uiteenvallen: de ene groep vindt de anderen ‘wappies’, zij vinden die eersten op hun beurt ‘fascisten’, en beiden vinden het andere kamp volstrekt onredelijk. Het wordt lastig om dan nog een middenpositie te zoeken.”
Waarom is die kloof zo diep? Het lijkt haast alsof we elkaar niet meer begrijpen.
“Ik denk dat dat ook zo is. Het kabinet presenteert de maatregelen als een puur bestuurlijke kwestie. Je moet doen wat nodig is om het reproductiegetal R onder 1 of nog lager te krijgen, en dat doe je op basis van cijfers en risicoanalyses. Het is management. De tegenstanders zien het juist als een politieke kwestie: onze vrijheid is in het geding, de economie en ons sociaal en cultureel leven komt tot een halt.”
“Nu is het natuurlijk legitiem om de vraag te stellen hoe ver je de maatregelen kunt oprekken voordat ze onze vrijheid ernstig aantasten. Ook puur bestuurlijke besluiten raken aan politieke kwesties. Dat is een lastige discussie, maar die is nodig. Maar wat nu gebeurt is nog iets anders. Want mensen zoals de boze vrouw uit die video denken dat die bestuurlijke taal per definitie een maskerade is om het politieke verhaal te kunnen verzwijgen. Zij zien het als machtsmisbruik, schuilen achter de cijfertjes. En als je alleen vanuit dat standpunt kijkt, is een mondkapje natuurlijk al snel een vorm van staatsterrorisme.”
(…)
Klik hier om verder te lezen op de site van NEMO Kennislink.
