Maandelijkse blog voor Koning Film, juni 2020.
Ik kan eindeloos naar Cate Blanchett op het grote doek kijken. Julian Rosefeldts Manifesto (2015) beloofde alleen daarom al een traktatie te zijn: dertien keer Cate in dertien verschillende rollen. Wij zien haar als een lerares in een klaslokaal; bij een upper class cocktail party; als de rouwende weduwe bij een begrafenis; in lompen gehuld scharrelend als een zwerver. De esthetica voert de boventoon. Maar Manifesto zou juist ook om de inhoud moeten gaan, want Blanchett doet in de film niets anders dan teksten uit verschillende kunstmanifesten voordragen. Dadaïsme, suprematisme, futurisme; vele -ismen komen voorbij, sommigen meer dan honderd jaar oud, anderen meer recent. Is Manifesto een film? Een performance? Een kunstinstallatie? Is het zelf een manifest? Rosefeldt verklaarde dat hij de revolutionaire rol van de kunst vandaag wou onderzoeken. Hebben de kunstenaars nu nog een stem? Heeft kunst de kracht om te zeggen dat de wereld anders moet – radicaal anders, helemaal op zijn kop? Mag kunst het onmogelijke willen, gewoon omdat het onmogelijke belangrijker is dan de realiteit?
Bij het verschijnen van Manifesto resoneerde deze gedachte met de politieke gebeurtenissen die er kort op volgden: Front National dreigde de verkiezingen in Frankrijk te winnen, president Erdogan kreeg per referendum een uitbreiding van bevoegdheden, fake news was het gesprek van de dag na de verkiezing van Donald Trump. De vraag was niet alleen wat de kunst in deze wereld vermag, maar ook wat er van de wereld zou worden als de bevlogen revolutionaire oproerkraaiers van toen door een heel andere soort oproerkraaiers van nu werden vervangen. Op dit moment, te midden van de Corona-crisis, staat de rol van de kunst op een heel andere manier op het spel, en Manifesto roept vragen op over de betekenis van kunst in de tijd van social distancing.
Kunst moet dood
Maar voordat we helemaal in het heden opgaan, moeten we ons eerst afvragen wat er op het spel stond ten tijde dat de oorspronkelijke manifesten werden geschreven, aan het begin van het twintigste eeuw. Wat wilden hun makers bereiken? Wat wilden ze stukslaan?
(…)
Klik hier om het hele artikel te lezen op de website van Koning Film.
