Menu Sluiten

WAAROM STRAFFEN WE EIGENLIJK? EN WAT IS HET NUT ERVAN?

Trouw, Filosofisch Elftal, 7 augustus 2020, door

Het filosofisch elftal buigt zich deze week over straf. Eerst gingen we in het strafrecht uit van een moreel individu, nu van een wezen dat gereguleerd moet worden, zegt Ivana Ivkovic. Dat idee kan gevaarlijk zijn, zegt Gert-Jan van der Heiden.

Er is meer perspectief voor tbs’ers in de ‘longstay’, meldde Trouw deze week. Deze afdeling staat bekend als een soort verkapt levenslang voor tbs’ers; de focus ligt niet op behandeling of terugkeer in de samenleving, maar op stabilisatie van de problemen en kwaliteit van leven. Maar de laatste jaren komen meer ‘longstay tbs’ers’ toch terecht in een minder beveiligde wooninstelling.
Tbs is een maatregel uit het strafrecht die vanwege vrijheidsberoving elementen van straf in zich draagt. De afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor de toekomst van tbs’ers die al lang in het systeem zitten. Strafrechtadvocaat Inez Weski liet zich onlangs in ‘Zomergasten’ kritisch uit over de staat van straffen in Nederland. Ze stelde dat er te veel gestraft wordt op basis van sentiment – ‘Laat ze maar lekker lang zitten’ – in plaats van op basis van rechtvaardigheid. Het bericht over de longstay laat zien dat er in de praktijk kennelijk ook andere tendensen zijn in het zoeken naar de balans tussen oog hebben voor de dader en het slachtoffer.

Het filosofisch elftal buigt zich over de beoogde werking van straf: waarom straffen we eigenlijk? En wat is het nut ervan?

“Interessant is hoe onze visie op straf continu verandert”, zegt politiek filosoof Ivana Ivkovic. “Michel Foucault beschrijft die verschuivingen in zijn oeuvre. In de Middeleeuwen stond straf gelijk aan fysiek lijden. Later kwam het idee op van de strenge gevangenis. Door middel van strikte disciplinering zouden mensen die abnormaal handelden weer ‘genormaliseerd’ kunnen worden. Zo was men in de jaren zeventig ook erg gericht op de psychologie van de dader: wat is er met iemand gebeurd waardoor iemand zo handelt? Nu is er juist meer aandacht voor de verhalen van slachtoffers, onze veiligheid en ons gevoel van veiligheid. Daarbij is juist regulatie belangrijk: geen strenge gevangenis, maar een zone waarin je gaat passen, meten en enorme hoeveelheden data gaat verzamelen.”

(…)

Klik hier om het hele artikel op de website van Trouw te lezen.