Menu Sluiten

HOE DOORBREKEN WE RACISME?

Niet ongelijkheid, maar radicale uitsluiting is de kern van racisme. De protesten ertegen zijn dan ook een strijd om te kunnen zeggen: ik besta.

De dood van George Floyd zorgt ervoor dat de Black Lives Matter-beweging luider dan ooit klinkt. Wereldwijd demonstreren mensen tegen racisme. Premier Mark Rutte zei vorige week in reactie op de protesten dat ook Nederland ‘systemische problemen’ met racisme en discriminatie kent. Welk mechanisme treedt in werking als mensen te maken krijgen met racisme, en hoe valt dat te doorbreken?

“Progressieve witte mensen veronderstellen vaak dat racisme vooral te maken heeft met ongelijkheid”, zegt politiek filosoof Ivana Ivkovic. “Als de bestaande ongelijkheid tussen zwarte en witte mensen gecorrigeerd wordt, is dan het idee, is het probleem opgelost. Psychiater, filosoof en vrijheidsstrijder Frantz Fanon liet zien dat de verhouding tussen zwarte en witte mensen anders in elkaar zit. Niet ongelijkheid is het voornaamste probleem, maar radicale uitsluiting. Mensen van kleur zijn geen mindere, stelt hij, ze zijn niemand. Ze worden niet gezien als een ‘ik’, als een subject, maar enkel als een lichaam. Iemand die wit is, is simpelweg wit. Maar iemand die zwart is, is zwart omdat hij niet-wit is.

“Fanon schreef over zijn ervaringen als zwarte man in de koloniale tijd in Algerije, maar zijn gedachten zijn nog steeds actueel om hedendaagse discussies over racisme te begrijpen. Neem de vraag: waarom roept de dood van George Floyd zoveel pijn op?

(…)

Klik hier om het hele artikel te lezen op de website van Trouw.

Afbeelding van mmi9 via Pixabay.