i.s.m. Theaters Tilburg
Hoe te leven na de dood van een dierbare? Waarom spatte The American Dream uit elkaar? Is het gebruik van ‘erotisch kapitaal’ een teken van vrouwenemancipatie, of een zwaktebod? We bugen ons over deze vragen tijdens het vervolg op de succesvolle cursus Filosofie & Theater.
In de cursus Filosofie & Theater bezoekt u zelfstandig drie toneelvoorstellingen die telkens worden gevolgd door een filosofische lezing en discussie de dinsdagavond of de woensdagavond erop (u kunt zelf kiezen op welke van deze twee avonden u de cursus wilt volgen). Tijdens deze bijeenkomsten staat steeds het thema centraal van de bezochte voorstelling; de thematiek wordt verder uitgediept aan de hand van verscheidende filosofische inzichten.
Data
- zo 7 oktober NT Gent Gif | di 9 oktober Leven met de dood
- wo 14 november RO Theater Dood van een Handelsreiziger | di 21 november De Amerikaanse droom in duigen
- di 12 december Afhankelijkheid en vrijheid in een poppenhuis | wo 19 of do 20 december Toneelgroep Amsterdam Nora
Prijs
Normaal €114.-, jongeren €85.-
Bestellen
De bijeenkomsten
- Leven met de dood
Gif is een aangrijpend rouwportret: Tien jaar na hun scheiding ontmoeten een man en een vrouw elkaar voor het eerst weer, op de plaats waar hun enige kind begraven ligt. Allebei zijn ze verscheurd door verdriet, maar slagen er niet in om samen te rouwen. Kan het verdriet waar eigenlijk geen woorden voor bestaan worden genezen? In de cursus staat de vraag centraal: Hoe te leven na de dood van een dierbare? De Vlaamse filosoof Rudi Visker beschrijft waarom we niet met de dood in het reine kunnen komen. Een dode is niet slechts afwezig, maar juist te aanwezig, en kan de levens van de nabestaanden volledig beheersen en verwoesten. Dood kunnen we niet bevatten, maar eerder bezweren. In plaats van psychologische rouwverwerking stelt Visker symbolische praktijken voor, waarin het onbevattelijke een plaats krijgt toegewezen. Zo draagt een grafmonument de last van de dood, en ontlast het de rouwende nabestaanden. De doden hebben een plek nodig om ze – letterlijk en figuurlijk – te ruste te kunnen leggen.
- De Amerikaanse droom in duigen
Willy Loman, de verkoper, leeft in de illusie dat iedereen met een goede lach en een mooi praatje het ver kan schoppen in het leven. Hij loopt zich letterlijk en figuurlijk dood op zijn droom van succes. Steeds meer deuren worden in het gezicht van Loman dichtgegooid, zijn kinderen geloven niet in de vooruitgang en ook de relatie met zijn vrouw Linda vertoont steeds meer barsten en scheuren. Millers stuk is scherp en actueler dan ooit; net als in deze tijd hangen de personages hun geluk op aan economische vooruitgang. Tijdens de cursus wordt u een inkijk geboden in de recente filosofische kritieken op The American Dream, die net als Miller een valse mythe geconstrueerd op kapitalistisch materialisme aanklagen. We onderzoeken ook het subtiele spel dat Miller speelt met illusie en werkelijkheid. Er gaapt een kloof tussen Lomans zelfbeeld, en hoe anderen hem zien. Loman hunkert naar publieke erkenning, maar hij leeft in een wereld van private relaties waarin alle waarden betrekkelijk zijn geworden. Miller schetst zo een diepe existentiële onzekerheid die hand in hand gaat met een wereldbeeld gedomineerd door economie.
- Afhankelijkheid en vrijheid in een poppenhuis
Hendrik Ibsens Een poppenhuis is een portret van een burgerlijk huwelijk. Torvald en Nora leiden een op het eerste gezicht ideaal leventje. Ongetwijfeld houdt Torvald veel van Nora – want hij gunt haar alles. Het poppenhuis klapt in elkaar wanneer een ongelukkig voorval uit Nora’s verleden plotseling opduikt. De droom is voorbij. In de cursus wordt de precaire positie van Nora doorgelicht. Zij is niet vrij. Maar waarom? Zij wordt toch goed behandeld? Haar maan laat haar doen wat zij wilt? Volgens de Ierse filosoof Philip Pettit ligt Nora’s onvrijheid in haar afhankelijkheid: alles wat zij doet hangt af van welwillendheid van Torvald. Dat is knechtend, aldus Pettit, want wie leeft in de schaduw van een ander, leeft als een slaaf, zelfs wanneer er geen ha nd naar hem wordt geheven. De Britse denkster Mary Wollstonecraft schreef al in de 18e eeuw een verhandeling over vrouwenrechten. Zij hekelt de slaafse mentaliteit die vrouwen dankzij hun afhankelijke positie ontwikkelen. Vrouwen bezitten volgens haar slechts de ‘macht van de machtelozen’ – talloze maniertjes om charmerend en manipulerend hun zin te krijgen. Ook het inzetten van ‘erotisch kapitaal’ – onlangs bepleit door Opzij – zou in de ogen van Wollstonecraft een zwaktebod zijn; de macht van het decolleté is volgens haar niet te rijmen met gelijkheid.
