Filosofie Magazine nr. 6/2014. Door Ivana Ivkovic.
Burgers die verontrust zijn over paardenvlees, actiegroepen die zich verzetten tegen genetisch gemodificeerd voedsel – politiek gaat eigenlijk over dingen, zegt de Franse filosoof Bruno Latour. Zijn dingpolitiek is een antwoord op de crisis van de democratie.
Politiek moet weer gaan over concrete zaken, stelt de Franse filosoof Bruno Latour. Hij heeft een naam voor die nieuwe vorm van betrokken politiek die hij op het oog heeft: dingpolitiek. De term mag nieuw zijn, maar Latour wil juist terug naar een meer oorspronkelijke betekenis van politiek, want die hield in dat een groep mensen zich verzamelt rond een ding, een aangelegenheid of zaak waar ze op betrokken zijn. Latours dingpolitiek zou politiek gebaseerd op belangenvertegenwoordiging moeten vervangen; want dit model voldoet niet meer, aldus Latour, getuige de crisis van de vertegenwoordigende democratie in het Westen.
Toen Latour het neologisme ‘dingpolitiek’ introduceerde, organiseerde hij in het verlengde daarvan samen met Peter Weibel een expositie in het Zentrum für Kunst und Medientechnologie (ZKM) in Karlsruhe, onder de titel Making Things Public. Atmospheres of Democracy. Meer dan honderd kunstenaars, schrijvers en filosofen kwamen in 2005 bijeen om opnieuw te doordenken waar politiek over gaat en over zou moeten gaan.
Er zijn vele soorten organisaties en partijen die zich rond ‘dingen’ verzamelen, rond gedeelde zaken van zorg. Denk alleen al aan zoiets als voedsel. Er zijn supermarkten en groenteboeren, markten, industrie, biologische telers. Er zijn voedselgoeroes, restaurants, uitgevers van kookboeken, dieetprogramma’s, en er is de Keuringsdienst van Waren. Er zijn actiegroepen die tegen genetisch gemodificeerde gewassen ageren, en bedrijven die ze produceren. Ook al zijn niet al deze organisaties strikt politiek, ze representeren wel ‘dingen’ die hun aangaan. En we zijn wellicht meer met elkaar verbonden door deze dingen die ons aan het hart gaan dan door welke verzameling waarden, meningen, standpunten en principes ook, stelt Latour. Denk alleen al aan een ‘ding’ als paardenvlees, dat onlangs in kant-en-klaarmaaltijden bleek te zitten, en er is geen enkele twijfel over dat zulke zaken ons verbinden en verdelen.
Thing
Dat is geen toeval, aldus Latour, want die verbindende en verdelende kracht spreekt al uit de etymologie van het woord ‘ding’.
(…)
Klik hier om het hele artikel te lezen op de website van Filosofie Magazine.
Afbeelding door Pete Linforth via Pixabay.
