In Brainwash Talks van Human buigen journalisten, schrijvers, wetenschappers, theatermakers en filosofen zich over de grote persoonlijke en maatschappelijke vragen van nu. Deze keer filosoof Ivana Ivkovic over sterven. En hoe je dat doet.
In 2013 stierf mijn vader. Hij had geen goed sterfbed. Zijn prostaatkanker werd te laat ontdekt, het was al uitgezaaid. Hij kreeg te horen dat hij niet meer beter zou worden. Als reactie op dat slechte nieuws bedacht hij een doe-het-zelf oplossing. Die bestond uit een dagelijkse cocktail van allerlei voedingssupplementen, veertig gram vitamine C en ook een niet bestaand vitamine gewonnen uit abrikozenpitjes. Toen deze fix niet bleek te werken, werd hij heel somber en chagrijnig. Hij bleef ontkennen dat het slechter met hem ging. Ik pendelde in de zomer veel tussen Nederland en Belgrado en ik voerde vele moeizame gesprekken. Ik probeerde hem te overtuigen dat hij permanente thuiszorg nodig had. Dat hij paracetamol moest verruilen voor morfine. En uiteindelijk ook dat hij moest worden opgenomen in een kliniek. ‘Dit wordt een oefening in onmacht’, zei ik op gegeven moment tegen mijn moeder. Zij schrok nogal van die woorden.
“Sterven is een oefening in onmacht. Daar blijf ik bij. Maar ik denk wel dat het zinvol is om die strijd te voeren.”
Ik vertel dit verhaal niet alleen als dochter van een overleden vader, maar ook als filosoof. Voor mij is dit ook stof tot nadenken. Na de dood van mijn vader, hadden wij, zijn familie en vrienden, het gevoel we niet echt op een goede manier afscheid van hem hebben kunnen nemen. Hij had zich van ons afgekeerd en wij hebben hem niet meer kunnen bereiken. Zonder enige twijfel gaf mijn vader een les in hoe niet te sterven. Hoe zou dat anders kunnen? Wat zou dan wel een goede manier zijn om afscheid te nemen van het leven? Is het mogelijk om goed te sterven?
(…)
Klik hier om de hele tekst te lezen op de website van Brainwash.
Foto: Anna van Kooij
